دانستنی

آشنایی با سیستم اگزوز

آشنایی با سیستم اگزوز

عملکرد سیستم اگزوز و آشنایی با سیستم اگزوز

اگزوز‌ها وظیفه انتقال دود حاصل از واکنش‌های شیمیایی درون سیلندر‌ها را به خارج از سیستم پیشرانه اتومبیل و هدایت آن به محیط را دارند. با توجه به معیارهای سختگیرانه استانداردهای آلایندگی وسایل نقلیه و بحران انرژی در دنیا و تلاش در جهت افزایش راندمان خروجی موتورهای احتراق داخلی، امروزه تلاش تمام خودروسازان بر این است که با استفاده از تکنولوژی های روز و همچنین با استفاده از نوآوری بتوانند محصولاتی با کمترین مصرف سوخت و کمترین آلایندگی را تولید کنند.

به همین منظور اگزوز خودرو همانند سایر سیستم های خودرو دچار تغییرات اساسی شده است که علاوه بر هدایت گازهای حاصل از احتراق به محیط وظایف دیگری نیز بر عهده دارند که عبارتند از:

  1. جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی موتور
  2. جلوگیری از لرزش موتور
  3. کاهش دمای گازهای خروجی
  4. کاهش صدای گازهای خروجی
  5. کاهش آلایندگی گازهای خروجی

به طور کلی اﮔﺰﻭﺯﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭ، ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ.

اجزای سیستم اگزوز عبارتند از منیفولد دود، لوله، مبدل کاتالیستی، منبع (در بعضی از خودروها) و قسمت انتهایی لوله اگزوز می باشد.

 

 

عملکرد سیستم اگزوز

 

 منیفولد خروجی دود – چدنی اگزوز  (Manifold)

منیفولد خروجی مجرایی است که گازهای خروجی را از محفظه احتراق به لوله اگزوز منتقل می کند. بیشتر منیفولدها از جنس چدن (Cast Iron) و یا از جنس فولاد ضد زنگ هستند. منیفولد خروجی به ازای هر خروجی در سر سیلندر موتور، یک مجرا خروجی را داراست که در نهایت همه وارد یک کانال می شوند. سطح تماس این قطعه با سرسیلندر را به گونه ای توسط ماشین کاری تخت (Flatness) میکنند تا کاملاً منطبق بر سطح مجراهای خروجی سر سیلندر شود. البته برای جلوگیری از هرگونه نشتی از یک واشر مخصوص نیز استفاده می شود. این واشرها اغلب از جنس مس و یا نوعی مواد نسوز هستند.

شایان ذکر است که در موتور خطی منیفولد در کناره موتور قرار میگیرد و در موتور V شکل به هر یک از سر سیلندرها یک منیفولد دود نصب می شود.

مبدل کاتالیستی (کاتالیزوری)

مبدل های كاتاليستی با هدف كاهش آلودگی هوا، در مسیر گازهای خروجی موتورهاي بنزيني نصب شده اند. که باعث ایجاد یک سری واکنش های شیمیایی بین گازهای آلاینده حاصل از احتراق خودرو می شوند. این مبدل ها انواع مختلفی دارند که واکنش های شیمیایی هرکدام از آن ها بسته به نوع موتورو سوخت مصرفی متفاوت است.

کاتالیست برای كاهش همزمان سه نوع گاز سمی و آلاينده هوا شامل: مونوكسيدكربن (CO) هيدروكربن هاي حاصل از احتراق ناقص (HC)، و اكسيد نيتروژن (NOX)، و تبديل آنها به گازهاي غيرسمی بخار آب (H2O)، نيتروژن (N2 ) و دي اكسيد كربن (CO2)، مورداستفاده قرار می گيرند.

بیشتر بدانید:

اگزوز چیست؟

 مبدل کاتالیزوری دو راههاکسید کننده (Two Way Catalytic)

این نوع از کاتالیزورها به طور عمده در موتور های دیزل برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربن های نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی این گونه از کاتالیست ها در کاهش آلاینده های اکسید نیتروژن، امروزه در خودرو های بنزینی مورد استفاده قرار نمی گیرند.

مبدل کاتالیزوری سه راهه – اکسید احیاء کننده (Three Way Catalytic)

این نوع کاتالیست ها در خودروهای سواری کاربرد دارند و برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربن­های نسوخته و اکسیدهای نیتروژن بکار می رود و نکته بسیار مهم این است، زمانی این کاتالیست ها بالاترین راندمان را دارند که نسبت وزنی هوا به سوخت در حدود 14.6 تا 14.8 باشد.

نگهدارنده های اگزوز (Exhaust Brackets)

اجزای مختلف سیستم اگزوز در طول خودرو توسط نگهدارنده هایی به اتاق متصل می شوند. جنس این نگهدارنده ها اغلب از لاستیک یا لاستیک منجیت دار است که مانع از انتقال لرزش سیستم اگزوز به شاسی و بدنه خودرو می­ شود.

 انباره اگزوز یا صدا خفه کن (Muffler)

با توجه به اینکه فرآیند احتراق متوالی در موتور تولید صداهای زیادی می نماید از این رو در سیستم اگزوز از قطعه­‌ای به نام انباره یا صدا خفه کن که جنس ورق آن از فولاد ضد زنگ یا ورق فولاد با روکش آلومینیم است استفاده می­کنند.

وظیفه اصلی این قطعه کاهش سرعت گازهای خروجی و بی صدا کردن آن ها است. صدا خفه کن باید طوری طراحی شود که گازهای خروجی موتور در آن به آرامی انبساط یافته و به اندازه کافی از انرژی حرارتی و سرعت آن کاسته شود.

همچنین باید فشار منفی در آن به میزان قابل قبول برسد. فشار منفی بالاتر از حد مجاز از خروج گازهای اگزوز جلوگیری کرده و تخلیه کامل دود را با اشکال روبه رو  می کند که نتیجه آن افت قدرت مفید موتور خواهد بود. گاهی برای بی صدا کردن دودها از دو صدا خفه کن (به خصوص در موتورهای پر قدرت) استفاده می­شود.

اجزای سیستم تخلیه دود خودرو

حسگر اکسیژن (Oxygen sensor)

درخودروهای انژکتوری از حسگر اکسیژن جهت تعین مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور بهره می­‌برند. این حسگر در مسیر خروج گازهای اگزوز خودرو، قبل و بعد از مبدل کاتالیستی کانورتور نصب می شوند، و بر مبنای داده های ارسالی، ECU میزان بهینه ترکیب هوا و سوخت را در موتور خودرو مشخص می­کند.

لوله اگزوز (Tail Pipe)

لوله ای درز دار از جنس فولاد ضدزنگ که وظیفه آن انتقال گازهای خروجی از مانیفولد دود به مبدل کاتالیستی، صدا خفه کن و نهایتا به فضای آزاد را برعهده دارد. در برخی خودروهای امروزی از لوله های اگزوز چند لایه فولادی ضدزنگ استفاده می­شود، لوله های دو لایه، یک لایه درون لایه دیگر قرار دارد و در لوله های سه لایه، یک لایه پلاستیکی بین دو لایه فلزی قرار دارد، هر دو نوع لوله می توانند شدت صدای گاز خروجی را به نحوه مطلوبی کاهش دهند. و قطر خروجی لوله اگزوز با توجه به حجم موتور از 30 تا 50 میلی متر تغییر می­کند.


گروه تولیدی و صنعتی پیا صنعت، از شرکت های فعال در حوزه تامین قطعات خودرو  می باشد، این شرکت به عنوان مجهزترین اگزوزساز خاورمیانه شناخته می شود و توانایی تولید اگزوز خودروهای خارجی و داخلی را با بالاترین کیفیت و کسب نشان استاندارد ایران دارد. برای آگاهی از قیمت محصولات این شرکت می توانید با این مجموعه در تماس باشید و از کارشناسان واحد فروش قیمت ها را استعلام فرمایید.
از مهم ترین تولیدات این مجموعه می توان به اگزوز ارزان سمند، پراید و تیبا اشاره کرد.

3 دیدگاه در “آشنایی با سیستم اگزوز

  1. آواتار سامیار شهبازی سامیار شهبازی گفت:

    سلام من مالک یکدستگاه پژو ۴۰۵ هستم و میخوام ماشینمو در انتها دارای دو لوله اگزوز خروجی باشه آیا شما می توانید همچین اگزوزی برای من طراحی و تولید کنید توجه داشته باشید من میخوام بعد از منبع اگزوز وسط لوله خروجی دو قسمت و در انتها دو منبع اگزوز داشته باشم با تشکر لطفا اگر امکانش نیست دلیل آن را برام بنویسید

    1. آواتار پیا صنعت پیا صنعت گفت:

      با سلام اتاق پژو برای این کار طراحی نشده

  2. آواتار امین امین گفت:

    درود. خدمت همگی. دوست گرامی. اگر قصد تغییر و دوشاخه کردن خروجی دود و ایجاد دومنبع دارید. ضمن احترام بشما و دوستی که پاسخی مبنی بر ناسازگاری طراحی اتاق پژو با. تصمیم شما. فرمایش ایشان درسته… اما دوستان لطفا همیشه در هنگام چنین تصمیماتی، برای رسیدن به پاسخ قاطع بدور از خطا. ابتدا
    1.ببینید کل مجموعه از چه واحدهایی تشکیل شده
    2.میزان تاثیر پروژه خود بر روی همه واحدها بررسی و ببینید پروژه شما با کدام واحد ارتباط حیاتی تری دارد.
    3.مرتبط ترین واحد که مشخص شد.پاسخ منفی آن قسمت در مطالعات اولیه بمفهوم آن است که قیدشو بزنید. و درصورت حصول نتایجی که امکان اجرای پروژه را تایید میکنه. اونوقت یکی یکی قسمت‌های دیگه را بهمین طریق الی آخر بررسی و اثرات برهم کنشی و موانع شناسایی و درصدد راه حل. اینجوری یا بی اتلاف وقت مردود میشه پروژه شما و یا اگر وقتی صرف کنید حتما به هدف می‌رسید با تکیه بر آنکه مهمترین بخش حیاتی بهتون اجازه کار میده لذا قطعا در قسمت‌های دیگه مسائل خیلی جزئی خواهد بود و قابل حل…. خب حالا پروژه دوستمون..برای تغییرات در خروجی اگزوز موتور خودرو دچار چالش بزرگی میشه نه اتاق. خب قطعا میشه دو اگزوز گذاشت. با کمی مطالعه. و آگاهی از محاسبات میزان گاز خروجی و پارامترهای دما، فشار وتوان موتور و… دبی خروجی درحالت محاسباتی خودرو ساز لیست کنید از طریق محاسبات مکانیک سیالات صورت مساله وحل میشه جواب مطلوب گام اولیه. صورت مساله. اگزوز خودروی پژو با مشخصات فنی توان و سرعت نهایی و گشتاور و… اعداد ش معلومه و خروجی گزوز هم پارامترها فلانه. به دو منبع اگزوز تبدیل کنید که مشخصات فنی موتور خودرو تغییر نکند.. ببینید کافیه این معادله راحل و سایز لوله و زوایا و حجم منبع جدید محاسبه و جواب بگیرید.. بعد امکان سنجی موارد دیگه. مثلا بدلیل شکل هندسی اتاق مسیر و زاویه لوله و منبع طراحی شده یا سازگاره یا باموانعی وجود داره بصورت چشمی راه‌هایی مناسب انتخاب و برگردین به تو معادله و معادله حل کنید ببینید با انتخاب این مسیر وزاویه چجوری قطر لوله تقسیم کنید منبع چه اندازه و حتی محاسبات جریان‌های گردابی و… بالاخره با سعی وخطا جواب میگیرید. ممکنه کلمه معادله به این فکربیفتید خیلی چیز شاقی است نه کار عملیاتی خیلی شیرین تر و راحت تر از ثقل بیانیه که من کردم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *