آشنایی با سیستم اگزوز

اگزوز‌ها وظیفه انتقال دود حاصل از واکنش‌های شیمیایی درون سیلندر‌ها را به خارج از سیستم پیشرانه اتومبیل و هدایت آن به محیط را دارند. با توجه به معیارهای سختگیرانه استانداردهای آلایندگی وسایل نقلیه و بحران انرژی در دنیا و تلاش در جهت افزایش راندمان خروجی موتورهای احتراق داخلی، امروزه تلاش تمام خودروسازان بر این است که با استفاده از تکنولوژی های روز و همچنین با استفاده از نوآوری بتوانند محصولاتی با کمترین مصرف سوخت و کمترین آلایندگی را تولید کنند. سیستم اگزوز یکی از قسمت هایی است که کاهش آلایندگی های محیط زیست و همچنین بهبود عملکرد موتور ماشین تاثیر دارد، این سیتسم از قسمت های مختلف تشکیل شده و وظایف متعددی دارد که در این مقاله به طور کامل با آن آشنا خواهیم شد، پس حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.

وظایف سیستم اگزوز خودرو

سیستم اگزوز علاوه بر هدایت گازهای حاصل از احتراق به محیط وظایف دیگری نیز بر عهده دارند که عبارتند از:

1. جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی موتور
2. جلوگیری از لرزش موتور
3. کاهش دمای گازهای خروجی
4. کاهش صدای گازهای خروجی
5. کاهش آلایندگی گازهای خروجی

اگزوز چیست؟

اگزوز یکی از سیستم های اصلی تمامی خودرو ها است که وظیفه آن خارج کردن گاز های تولید شده توسط موتور خودرو در فرآیند احتراق می باشد. کاهش آلایندگی های گاز های خروجی یکی دیگر از وظایف اگزوز خودرو است که قدری مهم است که اگر این سستم مشکل داشته باشد، خودرو گواهی معاینه فنی را دریافت نخواهد کرد. برای آشنایی کامل با اگزوز خودرو می توانید وارد مقاله اگزوز خودرو چیست در وبسایت ما شوید.

اجزای سیستم اگزوز

اگزوز ماشین از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به طور کامل در مورد تمامی این قطعات توضیح داده شده است. به طور کلی سیستم اگزوز از قسمت های به نام منیفولد دود، لوله، مبدل کاتالیستی، منبع (در بعضی از خودروها) و قسمت انتهایی لوله اگزوز تشکیل شده است که برای آشنایی با وظیفه هر کدام ادامه این مطلب را دنبال کنید.

آشنایی کامل با عملکرد سیستم اگزوز

منیفولد خروجی دود – چدنی اگزوز  (Manifold)

منیفولد خروجی مجرایی است که گازهای خروجی را از محفظه احتراق به لوله اگزوز منتقل می کند. بیشتر منیفولدها از جنس چدن (Cast Iron) و یا از جنس فولاد ضد زنگ هستند. منیفولد خروجی به ازای هر خروجی در سر سیلندر موتور، یک مجرا خروجی را داراست که در نهایت همه وارد یک کانال می شوند. سطح تماس این قطعه با سرسیلندر را به گونه ای توسط ماشین کاری تخت (Flatness) میکنند تا کاملاً منطبق بر سطح مجراهای خروجی سر سیلندر شود. البته برای جلوگیری از هرگونه نشتی از یک واشر مخصوص نیز استفاده می شود. این واشرها اغلب از جنس مس و یا نوعی مواد نسوز هستند. شایان ذکر است که در موتور خطی منیفولد در کناره موتور قرار میگیرد و در موتور V شکل به هر یک از سر سیلندرها یک منیفولد دود نصب می شود.

مبدل کاتالیستی (کاتالیزوری)

مبدل های كاتاليستی با هدف كاهش آلودگی هوا، در مسیر گازهای خروجی موتورهاي بنزيني نصب شده اند. که باعث ایجاد یک سری واکنش های شیمیایی بین گازهای آلاینده حاصل از احتراق خودرو می شوند. این مبدل ها انواع مختلفی دارند که واکنش های شیمیایی هرکدام از آن ها بسته به نوع موتورو سوخت مصرفی متفاوت است.

کاتالیست برای كاهش همزمان سه نوع گاز سمی و آلاينده هوا شامل: مونوكسيدكربن (CO) هيدروكربن هاي حاصل از احتراق ناقص (HC)، و اكسيد نيتروژن (NOX)، و تبديل آنها به گازهاي غيرسمی بخار آب (H2O)، نيتروژن (N2 ) و دي اكسيد كربن (CO2)، مورداستفاده قرار می گيرند.

مبدل کاتالیزوری دو راهه – اکسید کننده (Two Way Catalytic)

این نوع از کاتالیزورها به طور عمده در موتور های دیزل برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربن های نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی این گونه از کاتالیست ها در کاهش آلاینده های اکسید نیتروژن، امروزه در خودرو های بنزینی مورد استفاده قرار نمی گیرند.

مبدل کاتالیزوری سه راهه – اکسید احیاء کننده (Three Way Catalytic)

این نوع کاتالیست ها در خودروهای سواری کاربرد دارند و برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربن­های نسوخته و اکسیدهای نیتروژن بکار می رود و نکته بسیار مهم این است، زمانی این کاتالیست ها بالاترین راندمان را دارند که نسبت وزنی هوا به سوخت در حدود 14.6 تا 14.8 باشد.

نگهدارنده های اگزوز (Exhaust Brackets)

اجزای مختلف سیستم اگزوز در طول خودرو توسط نگهدارنده هایی به اتاق متصل می شوند. جنس این نگهدارنده ها اغلب از لاستیک یا لاستیک منجیت دار است که مانع از انتقال لرزش سیستم اگزوز به شاسی و بدنه خودرو می­ شود.

انباره اگزوز یا صدا خفه کن (Muffler)

با توجه به اینکه فرآیند احتراق متوالی در موتور تولید صداهای زیادی می نماید از این رو در سیستم اگزوز از قطعه­‌ای به نام انباره یا صدا خفه کن که جنس ورق آن از فولاد ضد زنگ یا ورق فولاد با روکش آلومینیم است استفاده می­کنند.

وظیفه اصلی این قطعه کاهش سرعت گازهای خروجی و بی صدا کردن آن ها است. صدا خفه کن باید طوری طراحی شود که گازهای خروجی موتور در آن به آرامی انبساط یافته و به اندازه کافی از انرژی حرارتی و سرعت آن کاسته شود.

همچنین باید فشار منفی در آن به میزان قابل قبول برسد. فشار منفی بالاتر از حد مجاز از خروج گازهای اگزوز جلوگیری کرده و تخلیه کامل دود را با اشکال روبه رو  می کند که نتیجه آن افت قدرت مفید موتور خواهد بود. گاهی برای بی صدا کردن دودها از دو صدا خفه کن (به خصوص در موتورهای پر قدرت) استفاده می­شود.

سیستم تخلیه دود خودرو

حسگر اکسیژن (Oxygen sensor)

درخودروهای انژکتوری از حسگر اکسیژن جهت تعین مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور بهره می­‌برند. این حسگر در مسیر خروج گازهای اگزوز خودرو، قبل و بعد از مبدل کاتالیستی کانورتور نصب می شوند، و بر مبنای داده های ارسالی، ECU میزان بهینه ترکیب هوا و سوخت را در موتور خودرو مشخص می­کند.

لوله اگزوز (Tail Pipe)

لوله ای درز دار از جنس فولاد ضدزنگ که وظیفه آن انتقال گازهای خروجی از مانیفولد دود به مبدل کاتالیستی، صدا خفه کن و نهایتا به فضای آزاد را برعهده دارد. در برخی خودروهای امروزی از لوله های اگزوز چند لایه فولادی ضدزنگ استفاده می­شود، لوله های دو لایه، یک لایه درون لایه دیگر قرار دارد و در لوله های سه لایه، یک لایه پلاستیکی بین دو لایه فلزی قرار دارد، هر دو نوع لوله می توانند شدت صدای گاز خروجی را به نحوه مطلوبی کاهش دهند. و قطر خروجی لوله اگزوز با توجه به حجم موتور از 30 تا 50 میلی متر تغییر می­کند.

گروه تولیدی و صنعتی پیا صنعت، از شرکت های فعال در حوزه تامین قطعات خودرو  می باشد، این شرکت به عنوان مجهزترین اگزوزساز خاورمیانه شناخته می شود و توانایی تولید اگزوز خودروهای خارجی و داخلی را با بالاترین کیفیت و کسب نشان استاندارد ایران دارد. برای آگاهی از قیمت محصولات این شرکت می توانید با این مجموعه در تماس باشید و از کارشناسان واحد فروش قیمت ها را استعلام فرمایید.
از مهم ترین تولیدات این مجموعه می توان به اگزوز ارزان سمند، پراید و تیبا اشاره کرد.