این واقعیت که استیل یا فولاد در مقایسه با آهن ماده محکم تر، مقاوم تر و پرکاربردتری است برای همه ما یک امر بدیهی است. اما با وجود آن که فولادها در مدل های گوناگون برتری های واضحی بر ترکیبات آهنی خالص دارند، همچنان شاهد کاربرد گسترده این عنصر هستیم و هنوز فولادها نتوانسته اند در تمام کاربردهای جای قطعات آهنی را بگیرند.
چرا این طور است؟ آیا تا به حال سعی کرده اید تفاوت استیل و آهن و علت کاربردهای اختصاصی هر کدام از این دو را مطالعه کنید؟ در این مطلب تلاش می‌کنیم به صورت خلاصه و ساده این موضوع را برایتان شفاف سازی کنیم.
فهرست مطالب:
تفاوت استیل و آهن در چیست؟
تفاوت اصلی این دو جنس پرکاربرد در صنایع مدرن به ساختار آنها برمیگردد. آهن یک عنصر است، عنصری که حضور آن در زندگی بشر قدمتی چند هزار ساله دارد و آنقدر در تاریخ ما موثر بوده است که یکی از ادوار زندگی بشری به نام عصر آهن نامگذاری شده است. به کمک آن انسان ها توانستند جنگ افزار، ساختمان و ابزارآلات محکم تری و مقاوم تری بسازند و در حوزه های مختلف پیشرفت کنند؛ اما مشکل اصلی این ماده ضعف شدید آن در برابر خوردگی و زنگ زدگی است که طی زمان تلاش فراوانی برای رفع آن انجام شده است و آهنگران متعدد در نقاط مختلف جهان تلاش کرده اند با افزودن مواد و ناخالصی های مختلف به شکل خالص این عنصر، فلزی با عمر بالاتر تولید کنند.
بهترین نتیجه‌ای که از این تلاش‌ها حاصل شده است، همان آلیاژی است که امروزه به نام استیل می‌شناسیم. استیل که به نام فولاد هم شناخته می‌شود، مدت قابل توجهی است که در خدمت بشر بوده است. اما کسی که فرمولاسیون دقیق آن را بدست آورد و توانست فرآیند تولید این ماده را استانداردسازی کند، یک مهندس انگلیسی در قرن نوزدهم به نام هنری بسمر بود. روش ابداعی بسمر از افزودن کربن به ساختار آهنی استفاده می‌کرد تا بتواند یک آلیاژ مقاوم تر، محکم تر و با عمر بیشتر تولید کند. این روش مبنای تولید صنعتی فولادها قرار گرفت و بسته به درصد حضور کربن محصولات متعددی به صنایع معرفی شدند.
در قرن بیستم این استانداردها رشد کرد و به مرور صنعتگران آموختند که به کمک عناصری مانند کروم، مولیبدن، قلع، مس و نیکل می‌توان شکل های متنوع تری از این آلیاژ را تولید کرد و به همین دلیل امروزه می‌بینیم که کاربرد آنها رواج فراوانی پیدا کرده است.
اما از نظر خواص چه تفاوت های عمده ای میان این دو وجود دارد؟
تفاوت آهن و استیل از نظر خواص
قطعات آهنی در مقایسه با تولیدات ساخته شده از فلزاتی مانند برنز، مس و قلع محکم تر و مقاوم تر هستند، اما در اقلیم های مرطوب یا محل هایی که با حضور مستمر مواد شیمیایی سر و کار دارید می‌توانند به سرعت از بین بروند. گرچه راه حل هایی مثل رنگ آمیزی و پوشش دهی برای افزایش عمر آن پیشنهاد شده است، اما مشکل عمده این عنصر این است که می‌تواند به صورت سرتاسری زنگ بزند و به عبارت دیگر گرچه سطح آن کم و بیش سالم می‌ماند، اما در عمق دچار زنگ زدگی عمده خواهد بود. این موضوع به فولاد فضای رقابتی مناسبی می‌دهد، چون انواع فولادها در محیط های مذکور عملکرد ایده آلی ارائه می‌دهند و می‌توانند سال ها خدمت رسانی کنند.
با این وجود بحثی که در این میان مطرح می‌شود، هزینه تولید فولادهاست. صنایع فولاد برای تولیدات خود باید دقت فراوانی در ترکیب به خرج بدهند و فرآیند تولید را تحت کنترل شدید نگه دارند. این موضوع در خصوص فرآورده های آهنی مطرح نیست و به همین دلیل، در نمونه های مشابه، همواره مدل های فولادی گران قیمت تر از همتایان آهنی خود هستند که می‌تواند به یک مشکل اساسی بدل شود.
این همان دلیلی است که هنوز کاربردهای قطعات آهنی به طور کامل با نمونه های فولادی آنها جایگزین نشده است. در ادامه این کاربردها را بیشتر بررسی می‌کنیم.
تفاوت آهن و استیل از نظر کاربرد
همان طور که گفتیم، قیمت عامل تعیین کننده در استفاده های این دو ماده است. فولادها و استیل ها در کاربردهای صنعتی بهتر خود را نشان می‌دهند. مخازن ذخیره، سیستم های انتقال سیال مانند آب یا گاز طبیعی، تجهیزات پزشکی و هر استفاده دیگری که هزینه آنها را توجیه کند به عنوان کاربردهای اصلی این آلیاژ به حساب می‌آیند.
در طرف دیگر، مهمترین کاربرد مدرن برای فرآورده های آهنی را می‌توان در ساختمان سازی و عمران جستجو کرد. تمام میلگردها، تیرآهن ها، ورق ها، نبشی ها، ناودانی ها و به عبارت دیگر بخش عمده اسکلت در ساختمان ها از این جنس تولید می‌شود.
بنابراین هر سد، پل، تونل و ساختمانی که در شهرها یا حوالی آنها مشاهده می‌کند به احتمال زیاد حاوی حجم قابل توجهی از این عنصر خواهد بود. گرچه با چشم غیرمسلح نمی‌توان تفاوت ظاهری میان این دو محصول پیدا کرد، اما کاربردهای آنها نمی‌توانند بیشتر از این متفاوت باشند.
این موضوع بحث نحوه تشخیص آنها از یکدیگر در بازار این لوازم را مطرح می‌کند که در ادامه آن را هم بررسی می‌کنیم.
تشخیص آهن و استیل در بازار
بحث تشخیص تفاوت میان این دو محصول فلزی نیازمند دانش تخصصی در حوزه فلزات است. برخی مطرح می‌کنند که سطوح فولادی به خاطر لایه اکسید کروم خود براق تر از سطوح آهنی هستند، در حالی که سطوح آهنی رسانای بهتری برای حرارت و الکتریسیته به حساب می‌آیند. اما در نبود تجربه کافی در برخورد با قطعات ساخته شده از هر جنس چنین اطلاعاتی نمی‌تواند به کار شما بیاید. در چنین موقعیتی پیشنهاد ما مراجعه به یک مرجع مطمئن و باتجربه است که بتوانید به کمک کارشناسان آن این مشکل را برای خود حل کنید.
شرکت اگزوز سازی پیا صنعت سال ها تجربه کار با انواع آلیاژها و فلزات برای تولید محصولات متعدد، من جمله اگزوز خودرو را با خود یدک می‌کشد. در همین راستا تلاش کرده ایم دانش خود را در این زمینه با شما به اشتراک بگذاریم و کمک کنیم تا فارسی زبانان در تمام نقاط جهان بتوانند در خصوص تفاوت های آهن و استیل درک بهتری بدست آورند.
سلام
مرسی از توضیحات خوبتون
ممنونم
سلام علی عزیز
خیلی خوشحالم که توضیحات براتون مفید بوده