در بسیاری از مشاغل و فعالیت ها، اصالت مواد اولیه به کار رفته اهمیت فراوانی دارد. در این بین فلزات و آلیاژهای پرکاربرد در این بحث جلوتر از دیگر مواد هستند و دانستن راه و چاه تشخیص نمونه های اصل از تقلبی آنها اهمیت فراوانی دارد. در این مطلب به طور مخصوص به روش های تشخیص استیل اصل پرداخته ایم و تلاش می‌کنیم به شما آموزش بدهیم که چه مسائلی را باید در هنگام تهیه این ماده پراستفاده در نظر بگیرید.
فهرست مطالبی که در این مقاله می‌خوانیم:
روش تشخیص استیل اصل
به طور کلی فولاد اصل در برابر خوردگی و فرسایش مقاوم است، جنس انعطاف پذیری دارد و در برابر سایش نیز از خود مقاومت قابل توجهی نشان می‌دهد. بر خلاف نظر بسیاری از افرادی که در این زمینه برای کمک به دیگران تلاش می‌کنند، داشتن یا نداشتن خاصیت جذب آهنربا که به خاصیت مغناطیسی شهرت دارد، الزاما به این معنا نیست که فولاد مورد نظر اصل است یا خیر.
این امر تنها می‌تواند نشان بدهد که با چه نوع فولادی روبرو هستید. برخی از کاربردها نیازمند فولادهای نگیر هستند که خاصیت مغناطیسی ندارند، اما اکثر استفاده ها در کارهای روزمره به دنبال فولادهای بگیر هستند.
به طور کلی دو روش برای تشخیص اصالت این محصولات وجود دارد:
- آهنربا: با این روش می‌توانید تشخیص بدهید که میزان آهن در آلیاژ چقدر است. مدل های نگیر نیکل و کروم فراوانی دارند که جلوی خاصیت آهنربایی آنها را می‌گیرد، اما اگر آهنربا به سطح فولادی بچسبد به احتمال بسیار زیاد با یک استیل بگیر روبرو هستید.
- هیدروکلریک اسید: در این روش قسمتی از قطعه فولادی را که آسیب دیده یا برای شما کاربردی ندارد را انتخاب می‌کنید. سپس توسط قطره چکان چند قطره هیدروکلریک اسید بر روی محل آزمایش بچکانید و بعد از نیم ساعت آن را پاک نمایید. اگر دچار تغییر رنگ‌شده بود، استیل مورد نظر شما اصلی است.
تفاوت استیل بگیر و نگیر
پیش از این به صورت بسیار خلاصه به دو نوع فولاد بگیر و نگیر اشاره کردیم، اما این دو عبارت به چه معنایی هستند؟ این عبارت کم و بیش محاوره ای در میان فعالان این بازار رواج یافته است و منظور از آن اشاره به وجود یا فقدان خاصیت مغناطیسی در یک فولاد معین است.
فولادهایی که پایه فریتی دارند همچنان خواص مغناطیسی آهن را حفظ می‌کنند و می‌توان به کمک آهنربا آنها را جذب کرد، اما فولادهایی با پایه آستنیتی فاقد این ویژگی بوده و جذب آهنرباها نمی‌شوند.
استیل بگیر را می‌توان سخت کاری کرد و به کمک حرارت شکل داد، اما در برابر خوردگی از خود ضعف نشان می‌دهد.
همچنین این جنس به خاطر مقاومت بیشتر در برابر حرارت به راحتی تغییر رنگ هم نمی‌دهد، امری که آن را در فرم ورقی به ورق نسوز مشهور کرده است. بررسی این دو ماده بدون پرداختن به ویژگی های هر کدام که باعث این تفاوت های ساختاری گسترده می‌شوند امکان پذیر نیست، بنابراین در ادامه نیم نگاهی هم به ساختار و خصوصیات هر کدام از آنها در کنار کاربردها و قیمتشان می‌اندازیم.
استیل بگیر چیست؟ کاربرد و قیمت
همان طور که گفتیم، این فولاد دارای ساختار فریتی است. ساختار فریت شامل آهن با حداکثر 0.02 درصد کربن است که در دمای 723 درجه سانتی گراد در آن حل شده است. این درصد کربن گرچه به نظر اندک می‌رسد، اما برای تضمین حفظ خواص مغناطیسی کفایت می‌کند و از مارتنزیتی شدن ساختار نیز جلوگیری می‌کند.
آلیاژ در این ساختار خواص مغناطیسی نیرومندی داشته و حتی در حالت مخلوط با کربن و کروم هم این خاصیت خود را از دست نمی‌دهد. مهمترین گریدهای استیل بگیر در بازار ایران با کدهای 410، 420 و 430 شناخته می‌شوند.
جدا از بحث مغناطیسی که برای تولید بسیاری از محصولات در زندگی روزمره انسان مورد توجه قرار می‌گیرد، چکش خواری و مقاومت در برابر حرارت مهمترین خصوصیات این ماده هستند. ورق های فولاد از این نوع در خودروسازی، ساخت لوازم خانگی و لوازم آشپزخانه استفاده گسترده دارند و قیمت آنها هم نسبت به مدل های نگیر به صورت میانگین پایین تر است.
استیل نگیر چیست؟ کاربرد و قیمت
استیل های نگیر نسبت به حالت عادی فولادها دارای نیکل بیشتری هستند که تا 35 درصد از جرم واحد هم می‌رسد و به آنها ساختار آستنیتی می‌بخشد. با انباشت نیکل خاصیت مغناطیسی در آلیاژ از بین رفته و دیگر آهنربا نمی‌تواند آنها را جذب کند، اما در عوض مقاومت قابل توجهی در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهد. این مقاومت اضافی در برابر مواد خورنده باعث می‌شود که کاربردهای متفاوتی برای این ماده در نظر گرفته شود، مانند تولید تانکرها، کپسول ها و مخازن آب. مهمترین گریدهای این فولاد هم 304 و 316 نام دارند.
گریدهای استیل بگیر و نگیر و نکات لازم قبل از خرید
همان طور که گفتیم مهمترین گریدهای فولاد بگیر شامل کدهای 410، 420 و 430 می‌شوند. 410 نوعی ورق فولادی ضدزنگ بسیار سخت است تا 650 درجه سانتی گراد را تحمل کرده و در محیط هایی با حجم بالای آب شیرین، هوای خشک یا مواد قلیایی استفاده می‌شود.
نوع 420 تا 12 درصد کروم داشته و نسبت به دیگر مدل های فریتی مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد، بنابراین سازندگان کارد و چاقو به آن علاقه فراوانی دارند. در نهایت نیز مدل 430 را داریم که به شدت در برابر اسیدهای آلی مقاوم بوده و تا 870 درجه سانتی گراد حرارت را تحمل می‌کند.
مدل های نگیر مشهور کم تعدادند، اما کاربرد آنها گسترده است. دو مدل 304 و 316 در این دسته مورد توجه هستند. 304 در حالت ورق دارای 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل است و واکنش اندکی نسبت به حضور آهنرباها در اطراف خود نشان می‌دهد.
این در حالی است که مدل 316 دارای حجم قابل توجهی مولیبدن است و به خصوص برای کاربردهایی استفاده می‌شود که باید ماده به کار رفته در برابر میدان های مغناطیسی مقاوم باشد.
مهمترین نکته در هنگام خرید این ادوات توجه به کاربرد هر کدام است.
کاربردهای مدل نگیر نسبت به همتایان بگیر خود بیشتر است و می‌توانید ردپای آنها را در تولیدات غذایی، داروها، سیکل های حرارتی، ادوات پالایشگاهی و حتی لوله کشی ها مشاهده کرد. در سمت دیگر مهمترین مشتریان مدل های فریتی در تولیدات خودرویی و وسایل آشپزخانه مثل سینک، کارد و چنگال، وسایل آشپزی و درب های ماشین های لباسشویی و ظرف شویی است. بنابراین با شناخت وجود یا فقدان خاصیت آهنربایی می‌توانید مشخص کنید که یک جنس جدید برای استفاده شما مناسب است یا خیر.
جمع بندی
شرکت تولیدی اگزوز پبا صنعت با سال ها تجربه در تأمین انواع محصولات بر پایه فلزات و آلیاژهای باکیفیت، مفتخر است که دانش خود در این زمینه را با هموطنان گرامی‌به اشتراک بگذارد.
به کمک اطلاعاتی مانند مطلب کنونی، کسانی که به این حوزه علاقه دارند یا می‌خواهند برای کار وارد آن شوند پیش می‌افتند و می‌توانند درک بهتری از چهارچوب کاری خود بدست آورند. امیدواریم به این شکل نقش خود را در افزایش آگاهی ایرانیان عزیز انجام داده و به گسترش علم و دانش در این مرز و بوم کمک کنیم.