علت بالا رفتن آمپر ماشین (راه حل داغ کردن ماشین)

در خودروهایی که از احتراق داخلی بهره می‌برند، رادیاتور وظیفه خنک کردن موتور و پایین نگه داشتن دمای آن را بر عهده دارد تا صدمه‌ای به قطعات داخلی وارد نشود. برخلاف عمده قطعات اتومبیل‌ها و مشابه اطلاعات سرعت و شتاب گیری، نتیجه کارکرد رادیاتور باید به اطلاع سرنشینان برسد و به همین دلیل است که بخش مشخصی به نام نشانگر آمپر در ماشین‌ها طراحی می‌شود که دمای آب مورد استفاده در رادیاتور و به تبع آن وضعیت داغی یا سردی موتور را به اطلاع راننده می‌رساند.

با این وجود اهمیت این قطعه از نظر بسیاری از هموطنان دستکم گرفته می‌شود و در این مطلب تلاش می‌کنیم با پرداختن به اهمیت اطلاع از دمای داخلی و علل تغییرات آن، بتوانیم کمک کنیم تا همه کسانی که وسیله نقلیه دارند بتوانند حضور این نشانگر را بیشتر جدی بگیرند.

فهرست مطلب:

• آمپر آب ماشین باید کجا باشد؟
• حد نرمال آمپر ماشین
• نشانه‌های بالا رفتن آمپر آب ماشین
• علت بالا و پایین شدن آمپر ماشین و اقدامات ضروری برای آن

آمپر آب ماشین باید کجا باشد؟

به تجربه برای تولیدکنندگان خودرو اثبات شده است که رانندگان اهمیت اندکی به هشدارهای سیستم می‌دهند، به خصوص اگر این هشدارها دائماً در معرض دید نباشند. به همین دلیل است که تلاش می‌شود نشانگر دماسنج آب در نقاطی تعبیه شود که بلافاصله قابل تشخیص بوده و راننده به صورت مستمر به آنها نگاه کند. به همین دلیل است که اغلب مدل‌های کنونی اتومبیل‌ها این نشانگر را در کنار نشانگر سرعت و میزان سوخت باک قرار می‌دهند تا به اصطلاح بیشتر در چشم باشد.

علامت هشداردهنده این دماسنج اغلب پیش از رسیدن دمای آب موتور به حد خطرناک روشن می‌شود. علت این روشن شدن زود هنگام آن است که تولیدکنندگان خودرو یک بازه زمانی معین بین دیدن هشدار و اقدام برای جلوگیری از بروز مشکل را برای سرنشینان پیشبینی می‌کنند. در واقع موتور کمی پایین‌تر از دمایی که وضعیت خطرناک به حساب می‌آید، راننده را از ریسک بالقوه بالاتر رفتن دما مطلع کرده و به این ترتیب تلاش می‌کند از جوش آوردن سیستم جلوگیری کند. با این وجود، رانندگان متبحر و ماهر می‌دانند که مثل سرعت و مصرف سوخت، بهتر است دماسنج آب را هم دائماً تحت نظر داشته باشند.

این نیاز به پایش دائمی یک سوال اساسی را مطرح می کند: چه دمایی حد نرمال به حساب می‌آید و با دیدن آن نباید نگران باشیم؟ این موضوع را در ادامه بیشتر بررسی می‌کنیم.

دمای نرمال کارکرد موتور در چه محدوده ای است؟(حد نرمال آمپر ماشین)

اگر به عقربه دماسنج خودروها دقت کنید، می‌بینید که بسیاری از اوقات خبری از ذکر دما روی آنها نیست و تنها شاهد نیم دایره‌ای هستیم که در قسمت پایین با رنگ آبی (به معنای سرد بودن) و در قسمت بالا به رنگ قرمز (به معنای داغ بودن) علامت گذاری شده است. این موضوع به خاطر این واقعیت است که خودروها بسته به قدرت موتور و تعداد سیلندر خود دمای عملیاتی متغیری دارند. به طور کلی، برای خودروهای سواری محدوده دمایی نرمال آب بین 80 تا 100 درجه سانتی گراد در نظر گرفته می‌شود که در هر مدل می‌تواند عدد متفاوتی باشد.

به طور کلی، در هنگام روشن کردن موتور و پس از گرم شدن آن، انتظار می‌رود عقربه در میانه نیم دایره قرار بگیرد. گاهی عقربه در این زمان کمی بالاتر از حد وسط قرار می‌گیرد که تا وقتی به محدوده قرمز رنگ نزدیک نشود، مشکلی به وجود نمی‌آورد. در این موقعیت‌ها اغلب ترموستات مسیر عبوری آب از موتور به رادیاتور را باز کرده و فن دمای مخلوط خنک کننده را پایین می‌آورد، بنابراین پس از چند دقیقه به حد نرمال برمیگردید.

عکس این موضوع هم می‌تواند اتفاق بیافتد و ممکن است عقربه کمی پایین‌تر از حد وسط قرار بگیرد که در این صورت هم نیاز نیست نگران باشید، چون نشان دهنده این است که موتور هنوز به خوبی گرم نشده و تحت فشار قرار ندارد.

پس دانستیم که محدوده وسط نوار آمپر دمای ایده‌آل و نرمال مد نظر ماست. یکی از نکاتی که در این خصوص مطرح می‌شود، این است که می‌توانید با کمی دقت پیش از بالا رفتن دمای آب، فشار آمدن به موتور و داغ شدن آن را متوجه شوید. دانستن این نکات کمک می‌کند تا پیش از صدمه رسیدن به موتور، متوجه شوید که در عملکرد اتومبیل مشکل وجود دارد.

مشخص کردن محدوده دمای نرمال کارکرد موتور:

1. در حالی که موتور ماشین روشن است و کولرآن نیز خاموش می باشد، از ماشین پیاده شده و از قسمت جلو پنجره به فن ها توجه کنید.
2. زمانی که فن ها به چرخش در آمدند، به داخل ماشین آمده و موقعیت عقربه دمای آب را به خاطر بسپارید. همچنین زمانی که فن ها خاموش شدند، موقعیت عقربه مذکور را در نظر داشته باشید.
3. زمان حرکت در سرپایینی ممکن است آمپر آب مقداری پایین تر از حد معمول باشد یا هنگام حرکت در سربالایی با کولر روشن اندکی بالاتر از نرمال باشد که مشکلی ایجاد نمی کند.

نشانه‌های بالا رفتن آمپر آب ماشین

دمای مایع خنک کننده در موتور نشان می‌دهد که چقدر در حال فشار آوردن به خودروی خود هستید و دستگاه تا کجا می‌تواند این فشار را تحمل کند. بسته به اینکه در چه شرایطی قرار داشته باشید، این فشار می‌تواند تعاریف متفاوتی هم داشته باشد. برای مثال، حرکت در سرازیری با دنده سنگین می‌تواند فشار متوسطی را به موتور وارد کند، اما اگر سرازیری مورد نظر بیش از حد طولانی باشد موتور تحت فشار قابل توجهی قرار می‌گیرد.

مثال دیگر، رانندگی با سرعت بالا در هوای گرم و زیر آفتاب به مدت طولانی است. طبیعتاً در این وضعیت هم بالا رفتن دمای آمپر ماشین چندان دور از انتظار نیست. پس گاهی تنها با نگاه کردن به محیط اطراف و شرایطی که خودرو در آنها قرار دارد، می‌توانید مشخص کنید که آیا موتور تحت فشار است یا خیر. طرف دیگر این بحث هم مصداق دارد، چون زمانی که موتور تحت هیچ فشاری نباشد دمای آب پایین می‌آید. پس حتما باید نیم نگاهی به شرایط محیطی داشته باشید تا بتوانید تشخیص بدهید که چه حرکتی در عقربه دماسنج منطقی و قابل انتظار است.

اما حالا که با این نکته ها هم آشنا شدیم، بد نیست به این موضوع بپردازیم علل تغییرات دمایی موتور چیست و چه کارهایی باید برای آن کرد؟

علت بالا و پایین شدن آمپر ماشین

همان طور که گفتیم، گاهی اوقات علت بالا و پایین رفتن دمای آب و به تبع آن نشانگر دماسنج در داخل کابین، صرفاً عملکرد خودرو و شرایطی است که در آن قرار دارد. اما برخی اوقات با یک ایراد فنی روبرو هستیم که باعث داغ شدن آب ماشین می‌شود و اگر به آن توجه نکنیم، می‌تواند مشکل آفرین باشد. به همین دلیل است که اطلاع داشتن از اینکه چه زمانی با یک رویداد عادی و چه زمانی با یک رویداد خطرناک روبرو هستیم، اهمیت فراوانی پیدا می‌کند.

مهمترین دلایل عادی و بی‌خطر که منجر به تغییر دمای آب داخل موتور می‌شوند عبارتند از:

1. حمل وزن بالا: وقتی اتومبیل وزن فراوانی را حمل کند، موتور تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد و بنابراین داغ می‌کند.
2. حرکت در مسیر ناهموار و دشوار، به خصوص مسیر سربالایی: این مورد هم از فشار بیشتر به موتور نشأت می‌گیرد و به خصوص اگر مدت طولانی در چنین مسیری به حرکت ادامه بدهید، دمای آب را به شدت بالا می‌برد.
3. هوای گرم: در آب و هوای گرم، همه ما تمایل داریم از سیستم تهویه خودرو استفاده کنیم. در عین حال، در چنین هوایی ساختار موتور هم که از هوا برای انجام فرآیندهای مختلف احتراق و خنک کاری خود استفاده می‌کند، با متریالی کار می‌کند که داغ‌تر از حد معمول است. بنابراین در فصول گرم عجیب نیست که آمپر موتور کمی بالاتر از حد عادی باشد.
4. گاز و ترمز پیاپی: این موضوع به خصوص در هنگام گیر کردن در ترافیک باعث داغ شدن موتور می‌شود. تغییرات سریع دور موتور می‌تواند به شدت دمای آن را بالا ببرد و این دقیقا موضوعی است که در این موقعیت پیش می‌آید.

اما موارد فنی که می‌توانند منجر به این مسئله بشوند هم مطرح هستند. دقت داشته باشید که این مشکلات را خودتان نمی‌توانید رفع کنید و حتما باید به یک مکانیک خبره و مطمئن برای رفع آنها مراجعه کنید. به طور کلی، اگر با هیچکدام از شرایط ذکر شده روبرو نیستید و در عین حال همچنان دمای موتورتان بالاست، یکی از موارد زیر می‌تواند علت بروز مشکل در خودروی شما به حساب بیاید:

1. خرابی ترموستات
2. نشت کردن مایع خنک کننده از داخل موتور، به خصوص در سرسیلندر
3. خرابی رادیاتور، به خصوص خرابی فن‌های آن
4. خرابی واتر پمپ و ناتوانی آن در تنظیم دمای موتور
5. خرابی فشنگی آب: خرابی این قطعه که وظیفه بررسی دمای مایع خنک کننده موتور را بر عهده دارد، شمع آب هم می گویند و خرابی آن باعث کنترل نشدن دمای آب رادیاتور می شود.
6. گرفتگی لوله های رادیاتور: در صورت مسدود شدن این لوله ها، فشار آب به دام افتاده در آنها بالا می رود و چون حجم لوله نمی تواند بالا برود، دمای آن افزایش یافته و منجر به داغی خودرو می شود.

پیشگیری از جوش آوردن موتور ماشین

زمانی می توانید این اقدامات را انجام دهید که دمای موتور اندکی از حد نرمال بالاتر برود یا آمپر آب بالاتر از مقدار مشخص هنگام روشن شدن فن باشد و به جای قبلی خود بر نگردد:

مرحله 1:

بعد از توقف، برای خارج کردن گرمای آن،کاپوت را بالا دهید.

نکته: از بازکردن درب رادیاتور و مخزن خودداری کنید.چرا که فشار سیستم بالا بوده می تواند سبب پاشیده شدن آب و سوختن شما شود.

مرحله 2:

در این مرحله می بایست به بررسی فن ها بپردازید و عملکرد آنها را بسنجید. در صورتی که خاموش بودند، ابتدا کولر را روشن کنید. اگر فن ها عملکرد درستی نداشتند، مقداری آب بر روی پره های رادیاتور بریزید با این کار دما نرمال می شود و شما می توانید موتور را خاموش کرده و ایراد کارکرد فن ها را بررسی کنید.

مرحله 3:

در صورتی که مشاهده کردید که فن ها به درستی کار می کنند اما همچنان دمای موتور بالاست، شاید علت، کم شدن آب و نشتی در سیستم خنک کننده باشد. در این صورت برای خنک کردن، موتور را خاموش کرده و هر چند ثانیه، تک استارت بزنید طوری که ماشین روشن نشود. هدف از این کار، بالا و پایین شدن پیستون هاست. با این کار، مانع از چسبیدن رینگ پیستون به دیواره سیلندر خواهید شد. بعد از کاهش دمای موتور،درب رادیاتور را باز کرده و در آن آب بریزید.

دلایل و راهکارهای دیگر:

در صورت سالم بودن فن و نبود کمبود آب در سیستم به سراغ راهکارهای دیگر می رویم:

• وجود هوا در سیستم و هواگیری توسط مکانیک

وجود هوا در سیستم خنک کننده سبب جلوگیری از گردش آب شده و دمای موتور بالا می رود. کاری که شما می توانید انجام دهید، تک استارت زدن هر چند ثانیه است جهت جلوگیری از چسبیدن رینگ پیستون ها. بعد از خنک شدن موتور، می بایست عمل هواگیری به وسیله مکانیک خودرو انجام شود.

• قفل شدن ترموستات

برای تشخیص اینکه ترموستات قفل شده است یا نه، می بایست دستتان را به رادیاتور نزدیک کنید و اگر دما بالا نبود، دستتان را روی رادیاتور بگذارید. در صورتی که دمای رادیاتور پایین بود اما دمای آمپر آب موتوربالا، یعنی نشان می دهد که ترموستات قفل شده است. پس ابتدا موتور را خاموش کرده و منتظر بمانید تا خنک شود، در این مرحله می توانید ترموستات را عوض نمایید. تعویض نکردن به موقع مایع سیستم خننک کننده، از علل قفل شدن ترموستات می تواند باشد.

• مجاری عبور آب در رادیاتور مسدود شده و یا کثیف بودن پره های رادیاتور

برای اطمینان از رادیاتور و عدم مسدود شدن یا جرم نگرفتن آن، بهترین راهکار مراجعه به رادیاتورسازی است.

• خرابی واتر پمپ

زمانی باید به خرابی واتر پمپ فکر کنید که با تعویض ترموستات مشکل همچنان باقی باشد.

• مشکل سرسیلندر و واشر

همواره سعی کنید، سیستم خنک کننده ماشینتان را چک کرده و تعویض کنید. هرگز از آب معمولی و ضد یخ خالی در رادیاتور استفاده نکنید و به جای آن از ترکیب آب مقطر و ضد یخ استفاده نمایید تا واشر سرسیلندر و خود سرسیلندر آسیب نبیند.

و اما برای تشخیص خرابی این قسمت از خودرو می بایست به یک متخصص مراجعه نمایید. اما به طور کلی برخی از علائم از قبیل کم کردن مدوام آب رادیاتور، سفت شدن شیلنگ های رادیاتور در زمان گرم بودن موتور، کار نکردن درست موتور در زمان استارت و … نشان از خرابی سر سیلندر است.

اقدامات لازم برای جلوگیری از بالارفتن دمای آب موتور

از مهمترین اقداماتی که از بالارفتن دمای آب موتور پیشگیری می کند:

1. رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن
2. اطمینان از عدم هر گونه نشتی در سیستم
3. تعویض به موقع مایع سیستم خنک کننده (طبق دفترچه راهنمای خودرو – معمولا هر 2 سال یکبار) چک کردن میزان آب موجود در سیستم به صورت هفتگی
4. چک کردن وضعیت فن ها
5. اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فن ها در حالت تند صادر نمی شود)
6. بررسی وضعیت در رادیاتور و تعویض آن در صورت نیاز
7. هواگیری صحیح و اصولی و تمیز کردن پره های رادیاتور سالی یکبار

جمع بندی:

در این مطلب تلاش کردیم شما را با اهمیت آمپر ماشین و حد نصاب آب ماشین بیشتر آشنا کنیم و به سراغ برخی نکات و مسائل برویم که با کمی توجه به آنها می‌توانید از آسیب به قطعات داخلی اتومبیل و در نتیجه تولید هزینه بی‌مورد جلوگیری نمایید.

دمای بالای موتور می‌تواند به شدت مضر باشد: جدا از ایجاد اختلال در عملکرد موتور، می‌تواند باعث خرابی قطعات داخلی، به هم ریختن عملیات احتراق و در نهایت حتی آسیب به سرنشینان شود. پس نظارت داشتن بر این نشانگر دما از بسیاری جهات باید مورد توجه قرار بگیرد تا از خسارت‌های بالقوه مالی و جانی جلوگیری شود.

امیدواریم این مطلب از گروه تولید کننده اگزوز پیاصنعت توانسته باشد به هموطنان گرامی کمک کند تا در این خصوص اطلاعات بیشتری در اختیار داشته و بتوانند با آرامش و اطمینان از اینکه می‌توانند خرابی یا مشکلات داخلی وسیله نقلیه را تشخیص دهند، از خودروی خود استفاده کنند.