حتماً برای شما هم پیش آمده است که ببینید از لوله‌اگزوز خودرو آب و بخار خارج میشود. این موضوع گرچه در نگاه اول چندان نگران کننده یا خطرناک نیست، اما در حقیقت نویدبخش مشکلات دیگری در داخل اتومبیل شماست که برخی به واقع کم خطر و قابل اغماض هستند و برخی اگر نادیده گرفته شوند، می توانند هزینه قابل توجهی روی دست‌تان بگذارند. در این مطلب تلاش می‌کنیم به این نکات بپردازیم و بحث کنیم که چطور آب خروجی از این قسمت خودرو می‌تواند خطرناک باشد و چطور باید با آن مقابله کنید.
آب چطور وارد اگزوز می شود؟
اولین سوال برای کسانی که چندان با ساختار عملکرد خودرو آشنا نیستند، ممکن است این باشد که آب چطور وارد اگزوز خودرو میشود؟ جواب این سوال با بررسی ساختار این سیستم به دست می‌آید. هنگامی که یک موتور احتراق داخلی بنزین را می‌سوزاند تا انرژی مکانیکی برای به حرکت درآوردن اتومبیل و سیستم‌های داخلی آن را فراهم کند، گازهای متعددی تولید می‌شوند که کربن مونو اکسید، اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن‌ها مهم‌ترین آنها به حساب می‌آیند. اکثر این گازها اگر از موتور خارج نشوند، فرآیند احتراق را با مشکل روبرو کرده و اصطلاحاً آن را خفه می‌کنند. این در حالی است که به دلیل محل قرارگیری، احتمال زیادی هم وجود دارد که گازهای تولیدی به داخل کابین نشت کنند و اغلب آنها به شدت برای انسان خطرناک هستند. پس لازم است سیستمی طراحی شود تا این تولیدات مضر را بدون وقفه و به سرعت از اتومبیل بیرون ببرد. این همان سیستمی است که به نام اگزوز می شناسیم: مجموعه‌ای از لوله‌ها، اتصالات و قطعات که وظیفه دارد گازهای تولیدی در موتور را تخلیه کند.
یکی از قطعاتی که در این سیستم استفاده دارد به نام کاتالیست یا کاتالیزور شناخته میشود. این محفظه در پی تلاش شرکت‌های سازنده خودرو برای به حداقل رساندن تولید گازهای خطرناک در فرآیند احتراق ساخته شد. وظیفه آن این است که این گازها را طی واکنش‌های شیمیایی به مواد کم خطرتر تبدیل کند و از این طریق به حفظ محیط زیست و سلامت کسانی که در معرض آنها هستند، کمک نماید. برای مثال کربن مونو اکسید پس از عبور از کاتالیست به کربن دی اکسید بدل میشود که گرچه هم‌چنان گاز مضری است، اما استنشاق آن به اندازه کربن مونو اکسید برای انسان مرگ‌بار نیست. هیدروکربن‌هایی که از داخل این قطعه عبور می‌کنند در بسیاری از مواقع به بخار آب تبدیل میشود و اینجاست که حضور آب در داخل سیستم توجیه میشود: کاتالیست هیدروکربن‌ها را از احتراق موتور می‌گیرد و برای اینکه خطر بالقوه زیست محیطی آنها را به حداقل برساند، به آب تبدیلشان می‌کند.
این آب بعد از کاتالیست تا رسیدن به لوله خروجی (که اغلب در انتهای خودرو نصب می شود) در تمام سیستم حضور دارد. در واقع در حالت عادی هم شما در خروجی اگزوزتان آب خواهید داشت، اما حضور آن به ندرت حس میشود. زمانی که حضور این ماده محسوس شد (برای مثال قطرات از لوله خروجی چکه می‌کنند یا بخار آب در حجم کاملاً قابل مشاهده از لوله خارج میشود)، مسلماً مشکلی وجود دارد و شرایط دیگر عادی نیست. اما چه عللی می‌توانند به این مسئله منجر شوند؟
علل خروج آب از اگزوز چیست؟
در سه حالت ممکن است با خروج آب از این سیستم روبرو شوید. در این بین یک حالت کم خطر و یک حالت پرخطر است و حالت سوم زمانی است که یک متخصص باید خودروی شما را به طور دقیق بررسی کند. البته نیازی نیست نگران باشید: تشخیص این سه حالت از یک‌دیگر تنها نیازمند کمی توجه و دقت است و نیازی نیست حتماً به صرف مشاهده آب یا بخار آن به مکانیک مراجعه کنید.
- بخار در زمان روشن کردن خودرو: اگر موتور شما سرد باشد و پس از روشن کردن اتومبیل بخار و قطرات از لوله خروجی بیرون می‌زنند، مشکل احتمالا جدی نیست. گاهی بخار به جا مانده از آخرین باری که رانندگی کرده‌اید پس از کاتالیست در لوله‌های زیر خودرو تبدیل به مایع شده و باقی می‌ماند. با روشن کردن موتور این قطرات با فشار به سمت بیرون رانده می‌شوند. البته اگر خودرو سخت روشن میشود، با رویداد متفاوتی روبرو هستید که در ادامه به آن می‌پردازیم.
- بخار پس از گرم شدن خودرو: فرض کنید موتور را گرم کرده‌اید، اما هنوز حجم قابل توجهی بخار و مایع از لوله خروجی بیرون می‌زند. این وضعیت نشان دهنده این است که احتمالاً بخشی از مسیر لوله‌های خروجی از سمت موتور گرفتگی دارد و حرارت به خوبی به بیرون منتقل نمی‌شود. در چنین شرایطی پیشنهاد نمی‌کنیم با سرعت بالا رانندگی کنید چون احتمال خفه کردن موتور یا نشت گازهای سمی به داخل کابین وجود دارد. در این حالت باید سریعاً به یک تعمیرکار مراجعه کنید.
- بخار به همراه مشکلات روشن شدن و کار کردن خودرو: اگر هم بخار دارید و هم موتور به سختی استارت خورده و روشن میشود، ممکن است مشکل واشر سر سیلندر داشته باشید. خرابی‌های واشر سر سیلندر می‌تواند از جهات گوناگون و به شکل‌های متنوع باشد، اما اثر آن به این شکل است که مایع خنک کننده موتور وارد اتاقک احتراق شده و علاوه بر کم کردن حجم آب رادیاتور، کارکرد موتور را هم تضعیف می‌کند. در طولانی مدت این آب صدمه جدی به پیستون‌ها و رینگ‌ها وارد می‌کند و بنابراین بسیار خطرناک است، پس باید بلافاصله به یک تعمیرکار مجرب مراجعه کنید تا موتور شما را از هزینه قابل توجهی نجات دهد.
جمع بندی
در این نوشتار از مجموعه دانستنی های پیاصنعت به بررسی علت خروج آب از اگزوز پرداختیم. ابتدا گفتیم که اصولاً بخار و قطرات آن تحت چه شرایطی وارد خودرو می‌شوند و چرا در مقادیر کم خطری ندارند. سپس به سه علت اصلی پرداختیم که اگر حجم آبی که مشاهده میکنید بالا باشد، می‌توانند نشان دهنده شرایط خاصی باشند. در این بین اگر مشکل روشن شدن خودرو ندارید و در هنگام سرد بودن موتور بخار و قطرات را می‌بینید، شرایط خیلی هم نگران کننده نیست. اما اگر موتورتان به سختی روشن میشود یا بعد از گرم شدن اتومبیل حجم بالایی بخار و مایع خروجی مشاهده میکنید باید بلافاصله نزد یک تعمیرکار معتبر بروید تا پیش از آسیب دیدن موتور بتواند مشکل به وجود آمده را رفع کند. امیدواریم با اطلاع داشتن از این مسئله بتوانید از آسیب شدید به خودروی خود جلوگیری کنید.