عملکرد سیستم اگزوز و آشنایی با سیستم اگزوز
اگزوز‌ها وظیفه انتقال دود حاصل از واکنش‌های شیمیایی درون سیلندرها را به خارج از سیستم پیشرانه اتومبیل و هدایت آن به محیط را دارند. با توجه به معیارهای سختگیرانه استانداردهای آلایندگی وسایل نقلیه و بحران انرژی در دنیا و تلاش در جهت افزایش راندمان خروجی موتورهای احتراق داخلی، امروزه تلاش تمام خودروسازان بر این است که با استفاده از تکنولوژی های روز و همچنین با استفاده از نوآوری بتوانند محصولاتی با کمترین مصرف سوخت و کمترین آلایندگی را تولید کنند.
به همین منظور اگزوز خودرو همانند سایر سیستم های خودرو دچار تغییرات اساسی شده است که علاوه بر هدایت گازهای حاصل از احتراق به محیط وظایف دیگری نیز بر عهده دارند که عبارتند از:
- جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی موتور
- جلوگیری از لرزش موتور
- کاهش دمای گازهای خروجی
- کاهش صدای گازهای خروجی
- کاهش آلایندگی گازهای خروجی
به طور کلی اﮔﺰﻭﺯﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭ، ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
اجزای سیستم اگزوز عبارت اند از منیفولد دود، لوله اگزوز، مبدل کاتالیستی، منبع اگزوز( در بعضی از خودروها) و قسمت انتهایی لوله اگزوز می باشد.
منیفولد خروجی دود – چدنی اگزوز (Manifold)
منیفولد خروجی مجرایی است که گازهای خروجی را از محفظه احتراق به لوله اگزوز منتقل می کند. بیشتر منیفولدها از جنس چدن (Cast Iron) و یا از جنس فولاد ضد زنگ هستند. منیفولد خروجی به ازای هر خروجی در سر سیلندر موتور، یک مجرا خروجی را داراست که در نهایت همه وارد یک کانال می شوند. سطح تماس این قطعه با سرسیلندر را به گونه ای توسط ماشین کاری تخت (Flatness) میکنند تا کاملاً منطبق بر سطح مجراهای خروجی سر سیلندر شود. البته برای جلوگیری از هرگونه نشتی از یک واشر مخصوص نیز استفاده می شود. این واشرها اغلب از جنس مس و یا نوعی مواد نسوز هستند.
شایان ذکر است که در موتور خطی منیفولد در کناره موتور قرار میگیرد و در موتور V شکل به هر یک از سر سیلندرها یک منیفولد دود نصب می شود.
مبدل کاتالیستی (کاتالیزوری)
مبدل های كاتاليستی با هدف كاهش آلودگی هوا، در مسیر گازهای خروجی موتورهاي بنزيني نصب شده اند. که باعث ایجاد یک سری واکنش های شیمیایی بین گازهای آلاینده حاصل از احتراق خودرو می شوند. این مبدل ها انواع مختلفی دارند که واکنش های شیمیایی هرکدام از آن ها بسته به نوع موتورو سوخت مصرفی متفاوت است.
کاتالیست براي كاهش همزمان سه نوع گاز سمي و آلاينده هوا شامل: مونوكسيدكربن (CO) هيدروكربن هاي حاصل از احتراق ناقص (HC)، و اكسيد نيتروژن (NOX)، و تبديل آنها به گازهاي غيرسمي بخار آب (H2O) ، نيتروژن (N2 ) و دي اكسيد كربن (CO2)، مورداستفاده قرار مي گيرند.
انواع مبدل کاتالیزوری (Catalytic Converter Types)
مبدل کاتالیزوری دو راهه – اکسید کننده (Two Way Catalytic)
این نوع از کاتالیزورها به طور عمده در موتور های دیزل برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربن های نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی این گونه از کاتالیست ها در کاهش آلاینده های اکسید نیتروژن، امروزه در خودرو های بنزینی مورد استفاده قرار نمی گیرند.
مبدل کاتالیزوری سه راهه – اکسید احیاء کننده (Three Way Catalytic)
این نوع کاتالیست ها در خودروهای سواری کاربرد دارند و برای کاهش آلاینده های منوکسیدکربن و هیدروکربنهای نسوخته و اکسیدهای نیتروژن بکار می رود و نکته بسیار مهم این است، زمانی این کاتالیست ها بالاترین راندمان را دارند که نسبت وزنی هوا به سوخت در حدود 14.6 تا 14.8 باشد.
نگهدارنده های اگزوز (Exhaust Brackets)
اجزای مختلف سیستم اگزوز در طول خودرو توسط نگهدارنده هایی به اتاق متصل می شوند. جنس این نگهدارنده ها اغلب از لاستیک یا لاستیک منجیت دار است که مانع از انتقال لرزش سیستم اگزوز به شاسی و بدنه خودرو میشود.
انباره اگزوز یا صدا خفه کن (Muffler)
با توجه به اینکه فرآیند احتراق متوالی در موتور تولید صداهای زیادی می نماید از این رو در سیستم اگزوز از قطعهای به نام انباره اگزوز یا صدا خفه کن که جنس ورق آن از فولاد ضد زنگ یا ورق فولاد با روکش آلومینیم است استفاده میکنند.
وظیفه اصلی این قطعه کاهش سرعت گازهای خروجی و بی صدا کردن آن ها است. صدا خفه کن باید طوری طراحی شود که گازهای خروجی موتور در آن به آرامی انبساط یافته و به اندازه کافی از انرژی حرارتی و سرعت آن کاسته شود.
همچنین باید فشار منفی در آن به میزان قابل قبول برسد. فشار منفی بالاتر از حد مجاز از خروج گازهای اگزوز جلوگیری کرده و تخلیه کامل دود را با اشکال روبه رو می کند که نتیجه آن افت قدرت مفید موتور خواهد بود. گاهی برای بی صدا کردن دودها از دو صدا خفه کن (به خصوص در موتورهای پر قدرت) استفاده میشود.
حسگر اکسیژن (Oxygen sensor)
درخودروهای انژکتوری از حسگر اکسیژن جهت تعین مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور بهره میبرند. این حسگر در مسیر خروج گازهای اگزوز خودرو ، قبل و بعد از مبدل کاتالیستی کانورتور نصب می شوند، و بر مبنای دادههای ارسالی، ECU میزان بهینه ترکیب هوا و سوخت را در موتور خودرو مشخص میکند.
لوله اگزوز (Tail Pipe)
لوله ای درز دار از جنس فولاد ضدزنگ که وظیفه آن انتقال گازهای خروجی از مانیفولد دود به مبدل کاتالیستی، صدا خفه کن و نهایتا به فضای آزاد را برعهده دارد. در برخی خودروهای امروزی از لوله های اگزوز چند لایه فولادی ضدزنگ استفاده میشود، لوله های دو لایه، یک لایه درون لایه دیگر قرار دارد و در لوله های سه لایه، یک لایه پلاستیکی بین دو لایه فلزی قرار دارد، هر دو نوع لوله می توانند شدت صدای گاز خروجی را به نحوه مطلوبی کاهش دهند. و قطر خروجی لوله اگزوز با توجه به حجم موتور از 30 تا 50 میلی متر تغییر میکند.
گروه تولیدی و صنعتی پیا صنعت ، از شرکت های فعال در حوزه تامین قطعات خودرو می باشد، این شرکت به عنوان مجهزترین اگزوز ساز خاور میانه شناخته می شود و توانایی تولید اگزوز خودرو های خارجی و اگزوز خودرو های داخلی را با بالاترین کیفیت و کسب نشان استاندارد ایران دارد. برای آگاهی از قیمت اگزوز می توانید با این مجموعه در تماس باشید و از کارشناسان واحد فروش قیمت ها را استعلام فرمایید.
از مهم ترین تولیدات این مجموعه می توان به اگزوز ارزان سمند، اگزوز ارزان پراید و بهترین اگزوز تیبا اشاره کرد.
