با شاتون و وظایف آن آشنا شوید
چه قطعه ای شاتون خودرو نام دارد؟
اگر با سری مقالات پیا صنعت همراه بوده باشید، به خوبی دریافته اید که قعات و سیستم های مختلفی در خودرو وجود دارد که به سلامت و عملکرد اتومبیل کمک می کند. در کنار اگزوز که وسیله ای برای کنترل و هدایت دود های حاصل از احتراق در موتور است، قطعات و ابزار های مختلفی وجود دارند که وظایف متعددی را به دوش می کشند. از مهمترین این قطعات در سیستم های خودرو ها، شاتون است. همه ما به خوبی میدانیم پیشرانه یا همان موتور خودرو یکی از پیچیده ترین واحد ها است که خود آن از قطعات متعددی ساخته شده است. در داخل بلوک موتور، سیلندرها، واشر سر سیلندر، پیستون ها، سوپاپ ها و اجزای دیگر وجود دارند که به هم متصل هستند و نقش قلب یک خودرو را بازی می‌کنند.
شاتون چیست و چه وظیفه ای دارد؟
در داخل پیشرانه خودرو ها قطعه ای به نام شاتون (به انگلیسی: connecting rod) وجود دارد که در حقیقت اهرمی است که در موتورهای پیستونی حرکت خطی پیستون را به حرکت چرخشی میل لنگ تبدیل می کند. چرخش شاتون ، این اجازه را می دهد تا پیستون به سمت بالا و پایین حرکت کند. اینگونه است که گشتاور چرخشی در موتور ایجاد می شود.
شاتون را باید یکی از اجزای حیاتی موتور دانست که ارتباط بین میل لنگ و پیستون را برقرار می کند. سر کوچک تر آن به پیستون و سر بزرگ تر آن به میل لنگ متصل است. از آنجا که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میل لنگ منتقل می شود لذا این قطعه باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین روی، شاتون ها از فولاد ساخته می شوند. در صورتی که این قطعات از استحکام کافی برخوردار نباشد در اثر فشار وارده از موتور، فرسوده شده و پس از مدتی خم می شود که آسیب های زیادی را برای موتور به همراه خواهد داشت.
در بین این قطعه و میل لنگ موتور یک یاتاقان قرار دارد که وظیفه ارتباط بین این دو قطعه مذکور را به عهده خواهد داشت. این قطعه دارای دو سر (یکی کوچک و یکی بزرگ) و یک ساقه میانی است. قسمت سر کوچک آن، در ارتباط با پین پیستون است. سر بزرگ شاتون یاتاقانی دو تکه است و میلِ میل لنگ در آن قرار می گیرد.
همچنین در پیا صنعت می خوانید:
واتر پمپ خودرو چیست؟
اهمیت تعویض روغن
حرکتی که در اثر احتراق در موتور به وجود می آید به صورت رفت و برگشتی است. در واقع در اثر احتراق سوخت در سیلندرها، پیستون به صورت رفت و برگشتی به حرکت در می آید. این حرکت رفت و برگشتی از طریقه شاتون به لنگ های متحرک میل لنگ منتقل می شود. طراحی خاص میل لنگ، این حرکت رفت و برگشتی شاتون را تبدیل به حرکت دورانی می کند و بدون وجود آن و یا در صورت خرابی آن، این حرکت دورانی تولید نخواهد شد.
شاتون زدن به چه معنایی است؟
اصطلاحات زیادی در بین تعمیرکاران وجود دارد که بیان کننده آسیب جدی به موتور می باشند، مهم ترین این اصطلاحات یاتاقان زدن و شاتون زدن می باشد، این اصطلاح زمانی بکار می رود که شاتون ها به شدت آسیب دیده باشند و دیگر قابل استفاده بر روی خودرو نباشند.
علائم خرابی شاتون خودرو چیست؟
خرابی شاتون به سادگی قابل تشخیص نمی باشد و نیاز به تجربه خیلی بالا دارد، از علائم خرابی شاتون می توان به صدای تق تق خیلی خفیف در هنگام سرد بودن در بعضی موتور ها و صدای تق تق در دسته دیگری از موتورها اشاره نمود و این بستگی به این دارد که طراحی شاتون و بوش ها در محل اتصال آن به پیستون چگونه باشد، کج شدن شاتون به ندرت اتفاق می افتد و این وضعیت هنگامی اتفاق می افتد که آسیب خیلی زیادی به موتور رسیده باشد.
تنها راه مطمئن برای بررسی وضعیت شاتون، باز کردن موتور و بررسی شاتون، یاتاقان‌ها، پین پیستون و محل اتصال میل لنگ و شاتون است که در آن یاتاقان های شاتون به جلو و عقب کشیده می شوند. بدیهی است که این کار مستلزم دانش فنی و البته هزینه های زیادی است اما در صورتی که از نقص فنی شاتون اطمینان دارید می تواند تنها گزینه موجود باشد. به خوبی دریافته اید که برای حفظ و نگهداری موتور خودور باید به آن توجه و اهمیت بسیار زیادی شود. بررسی به موقع روغن موتور، تعویض آن، دقت در میزان و کیفیت آب و سیستم خنک کننده موتور، استفاده از قطعات با اصالت در سیستم های مرتبط با موتور همچون، سیستم های سوخت رسانی، سیستم ها و فیلتر های هوارسانی، سیستم های خروج دود یا اگزوز، و بسیاری از قطعاتی که میتوانند به سادگی در سلامت خودور موثر بوده و از هزینه های گزاف برای خودرو ها جلوگیری کنند.