سیستم تعلیق خودرو چیست و چه وظایفی دارد؟
سیستم تعلیق یا فنربندی خودرو (SUSPENTION) بخشی از خودرو است که مانع از انتقال ارتعاشات و تکان های ناشی از حرکت خودرو روی سطوح ناهموار به بدنه در حال حرکت و سرنشینان می شود. بدنه در اینجا به معنی اتاق، شاسی و تمام متعلقات آن است. این سیستم که شامل قطعات اصلی فنرها، کمک فنرها، ستون های نگه دارنده و چرخ ها می شود و اتصال چرخ ها و محورهای عقب و جلو را با شاسی برقرار می کند، دو وظیفه اصلی دارد؛ یکی دریافت تکان ها، ارتعاش ها و نوسان هایی که از حرکت در سطوح مختلف جاده به چرخ ها وارد می شود و دیگری ارتقاء عملکرد چرخ ها و ایجاد اصطکاک مناسب لاستیک آن ها با سطح جاده و در نتیجه کنترل راحت تر خودرو.
این دو البته مهمترین وظایف سیستم تعلیق خودرو هستند که از ابتدای ساخت خودروهای بنزینی به شکل فعلی برای آن ها در نظر گرفته شد. به مرور زمان، با پیشرفت صنعت خودروسازی این وظایف اضافه و به دنبالش سیستم های تعلیق پیچیده تر و متنوع تر شدند. برای مثال سیستم تعلیق در خودروها، علاوه بر تامین آرامش و راحتی سرنشینان و راننده، موجب بالا رفتن عمر قطعات می شود. چرا که، انتقال ضربات ناشی از حرکت به بدنه و متعلقاتش باعث حرکت بیش از حد قطعات و درگیر شدن آن ها با یکدیگر میشود که کاهش عمر مفید و استهلاک بیش از حد آن ها را به دنبال دارد.
همچنین در طراحی سیستم های تعلیق دو اولویت مهم پیش از هر چیز در نظر گرفته می شوند؛ بهبود سواری و ارتقاء قابلیت هدایت و کنترل خودرو. اما این دو اولویت همواره در تضاد هستند. به این معنی که بهبود یکی موجب ضعف دیگری می شود و بالعکس. دیگر وظیفه سیستم تعلیق حفظ تعادل خودرو حین حرکت است. به این ترتیب که با تغییر میزان وزن وارد شده به هر چرخ و تغییر نقطه ثقل خودرو، تعادل آن حفظ شود. که اگر اینطور نباشد با ورود به پیچ ها پایداری آن متزلزل شده و دچار انحراف می شود. حفظ ارتفاع خودرو به صورت ثابت و تنظیم انتشار وزن آن بین چرخ ها به صورتی که تعادلش حفظ شود از دیگر وظایف سیستم تعلیق است.
پیش از بررسی و شناخت سیستم تعلیق خودرو، این نکته دارای اهمیت است که برای حفظ سلامت اتومبیل باید همیشه از تنفس آن یا به اصطلاح از هوای ورودی و خروجی به موتور مراقبت کرد. میتوان تنها با خرید یک اگروز مناسب و با کیفیت این موضوع را به خوبی پوشش داد.
اجزاء سیستم تعلیق خودرو چیست؟
سیستم تعلیقی که در حال حاضر در خودروها می بینیم انواع مختلف و اجزاء بسیاری دارند. اجزائی که هر یک وظیفه خاص خود را برعهده دارند و نبود یا خرابی هرکدام، کل تعلیق خودرو را مختل می کند، ایمنی خودرو را تحت تاثیر قرار می دهد و فرمان پذیری خودرو را آسیب می زند. اجزایی مانند بازوی آزاد، بازوی خمیده، بازوی پیت-من، بازوی دنباله‌دار، بازوی فرمان اکسل، میله الصاقی، میله پن-هارد، شاه پین و بازوی کنترل. این قطعات در خودروها و سیستم های تعلیق مختلف کم و زیاد می شوند اما به طور کلی چند جزء مهم در بیشتر سیستم های تعلیق وجود دارد. اجزائی که محوری ترین نقش را در یک یا چند نوع سیستم تعلیق ایفا می کنند. اجزائی مانند:
- رینگ و لاستیک
- فنرها
- دمپر یا کمک فنر
- میل تعادل یا میل موجگیر
- میل رابط
- سیبک
- بوش
- طبق
- استارت
رینگ و لاستیک در سیستم تعلیق خودرو
لاستیک ها بیرونی ترین بخش سیستم تعلیق خودرو هستند. هنگام حرکت خودرو، همواره اولین اثر بر روی تایر ها گذاشته و برخوردها قبل از هرچیز به آنها منتقل می شود. لاستیک ها نیز بخشی انرژی حاصله از این برخورد را جذب و به صورت گرما خارج می کنند و بخشی دیگر را به سایر نقاط سیستم تعلیق منتقل می کنند. (تغییر انرژی آن بخش از نیرو که توسط لاستیک ها جذب می شود نیز در استهلاک و تغییر ظاهر آن ها می توان دید.) هرچه سطح تماس خودرو با جاده بهتر باشد و چسبندگی آن ها بیشتر، عملکرد حرکتی خودرو ارتقاء یافته و سیستم تعلیق سریع تر به هدف می رسد. نقش رینگ ها در این سیستم نیز انتقال وزن خودرو به سطح جاده با توزیع وزنی مناسب شان است.
فنرها در سیستم تعلیق
فنر ها از اصلی ترین بخش های سیستم تعلیق هستند که کیفیت و عملکرد صحیح آن ها تاثیر مستقیم بر عملکرد سیستم تعلیق خودرو می گذارد. این سیستم بدون فنرها هیچ کارایی ندارد. فنر ها وظیفه جذب ضربات، تنظیم ارتفاع خودرو و حفظ تماس لاستیک ها با سطح جاده را به عهده دارند. به این ترتیب که هنگام وارد آمدن ضربه به لاستیک ها در اثر عبور از ناهمواری ها فنر جمع شده و فشار وارد از ضربه را در خود جمع می کند تا به بدنه و شاسی منتقل نشود. همچنین در حالت عادی، با فشاری که در حالت باز به لاستیک‌ها وارد می کند، تماس آن ها را با سطح جاده به بهترین و کامل ترین شکل، ممکن می سازد. فنرها انواع مختلفی دارند که مهمترین و پرکاربردترین آن ها فنر مارپیچ، فنر تخت، میله پیچی و فنر بادی هستند.
همچنین در پیا صنعت می خوانید:
خرابی گیربکس
خرابی رادیاتور
کمک فنر یا دمپر در سیستم تعلیق خودرو
کمک فنر ها، اصلی ترین بخش سیستم تعلیق خودرو هستند. همانطور که از اسمشان مشخص است، وظیفه تکمیل عملکرد فنرها را بر عهده دارند و نیروی وارده از ضربات به آنها را دفع می‌کنند. درواقع فنرها تنها نیرویی که از ضربات ناشی از عبور از ناهمواری‌هاست را جذب می کنند و درصورت رها سازی این نیرو از سمت آن ها، خودرو به بالا پرتاب می شود. این بالا و پایین رفتن خودرو تا پایان انرژی حاصل از ضربه ادامه می یابد و به این ترتیب فنر کارایی خود را از دست می‌دهد. کمک فنر، انرژی جمع شده در فنر را جذب کرده و تدریجی دفع می کند. این کار از حرکات یویویی و ناگهانی خودرو جلوگیری خواهد کرد.
کمک فنرها از یک پیستون با سوراخ های ریز تشکیل می شوند که درون یک سیلندر قرار دارد. پیستون از روغن یا گاز پر شده که عبور با فشار آن ها (به عنوان سیال) از سوراخ های پیستون موجب حرکت ملایم آن درون سیلندر می شود. بر همین اساس کمک فنر ها به دو دسته هیدرولیکی (سیال روغنی) و نیوماتیکی (سیال گازی) تقسیم می شوند. انرژی وارد شده به کمک فنر به صورت گرمایی که در گاز یا روغن ایجاد می شود دفع می گردد.
میل تعادل یا میل موجگیر
میل موج گیر اصطلاحی است که مکانیک ها برای این میله بکار می‌برند. این میله وظیفه ایجاد ثبات بیشتر در خودرو را دارد و از چپ شدن آن در پیچ های شدید و سطوح بسیار ناهموار جلوگیری می‌کند. میله تعادل معمولا بین دو چرخ یک محور (اکسل) قرار می گیرد و ارتباط بین دو کمک فنر را برقرار می کند تا با حرکت کمک فنر یک سمت، کمک فنر سمت دیگر نیز حرکت کوچکی داشته باشد و تعادل خودرو برقرار شود. میل موجگیر علاوه بر چرخ‌ها و کمک فنرها از دو طرف به شاسی نیز متصل است. این اتصال از طریق Pivot یا اتصال‌های محوری صورت می‌گیرد.
این مطلب به زودی تکمیل میشود.